Japanese Rock

rehnii · Posted: Fri 11:32, 08 Dec 2006 Post subject: Haiku

Haiku (俳句) je lyrický útvar s přírodní tematikou, který je tvořen zvukomalebným trojverším s počty slabik 5–7–5, dělicí pauzou a zařazovacím slovem (jap. kigo). Jde o nejznámější formu japonské poezie.

Vznik haiku

Forma haiku vychází ze starší tradice básní renga („řazená báseň“) skládaných skupinově. Forma řazených básní podléhá řadě pravidel s tím, že úvodní nejdůležitější sloka (jap. hokku) vystihuje jako uzavřený celek téma celé řady. Následuje sloka wakiku s verši o 7–7 slabikách, která rozšiřuje význam předchozí sloky. Pak následuje třetí sloka opět v rozsahu 5–7–5 slabik a opět další sloka. Tímto způsobem vznikaly básně o 36, 44, 50 a nejčastěji o 100 slokách. Řazené básně ojediněle dosahovaly délky 1 000 až 10 000 slok.

S postupující gramotností japonské populace v 16. století se odlehčená varianta řazené básně (jap. haikai no renga) s důrazem na obrazotvornost stala oblíbeným druhem společenské zábavy. Zpočátku se s její pomocí básníci snažili vzbudit úsměv užitím narážek, vtipu, parodie, slangových výrazů a vulgárních témat.

Již první sborník básní renga ze 14. století seskupil úvodní verše hokku odděleně. S oblíbeností haikai se úvodní sloka hokku ještě více osamostatnila od zbytku básně. Od 17. století vznikaly sborníky a pořádaly se soutěže v hokku.

Prvním významným básníkem této formy poezie byl Macuo Bašó (1644–94). Dalšími byli Yosa Buson (1716–83), Kobayashi Issa (1763–1824) a Masaoka Shiki (1867–1902). Shiki pojmenoval tento útvar představující samostatnou báseň termínem haiku a odlišil ji tak od sloky uvozující řazenou báseň.

Stavba japonského haiku

Zařazovací slovo (často je česky uváděn termín „sezónní slovo“) vsazuje báseň do kontextu konkrétní roční doby. Soubor těchto slov je tradiční. Je dán konvencí opakujících se motivů japonské poezie a umění obecně. Patří do něj slova označující charakteristické jevy (sníh, mráz, bouře, mlha), rostliny a živočichové (motýl, vlašťovka, květy, tykev) a výroční slavnosti a svátky (Nový rok, výměna zimních šatů za letní, svátky zemřelých a tahání řepy).
Zvukomalebnost (eufonie) haiku zachovává přirozený rytmus jazyka a zvyšuje účinnost verše. Vzniká opakováním počátečních hlásek (aliterace) a převládáním stejných samohlásek či stejných nebo zvukově příbuzných souhlásek.
Pauza hlavní a často i vedlejší rozděluje haiku do stejně velkých nebo rozdílně velkých významových celků. Pauza vzniká přirozeně přizpůsobením slovosledu. V japonské větě je sloveso obvykle umístěno na konci a tudíž za ním přirozeně následuje pauza. Tyto celky se navzájem liší často také rozdílnými eufonickými skupinami hlásek.
Slabičné schéma vychází z přirozeného rytmu japonského jazyka. Narozdíl od přirozeného daktylotrochejského rytmu českého jazyka (střídání tří a dvou slabičných skupin s přízvukem zpravidla na první slabice) se v japonštině střídají nejčastěji pěti a sedmislabičné úseky.

Překlady haiku

S japonskou poezií se mohl český čtenář seznámit poprvé v roce 1909 ve sbírce Nipponari Emanuela z Lešehradu. Šlo o překlady z jiných evropských jazyků. Nejranější překlady haiku japonských básníků byly česky publikovány až v roce 1937 v antologii Alfonse Bresky (1873–1946) Mléčná dráha. Šlo také o překlady z francouzštiny nebo němčiny. V období těsně po druhé světové válce haiku překládal z japonštiny Miroslav Novák (1924–82) spolu s Janem Vladislavem (1923–, vlastním jménem Ladislav Bambásek). Po roce 1989 japonská haiku překládali a publikovali Antonín Líman (1932–) a Zdenka Švarcová (1942–).

Početně nevýznamnou, ale zajímavou skupinu překladů tvoří haiku japonských básníků zmiňujících české reálie. Nejstarší byly publikovány v roce 1963 v časopise Nový Orient. Jde o české překlady 13 haiku japonského básníka Hiroši Koši z jeho návštěvy v Praze. Typickou ukázkou je haiku U Víta.

U Víta
Studí na dotek
Oblýskané sedátko
ve zpovědnici
(překlad: M. Novák, Nový Orient, ročník 1963)

Ukázka

Často citovaným příkladem haiku je Bašóova Žába. Haiku vzniklo na jaře někdy v letech 1684–88. Bašó pobýval ve své chatce u řeky v severním Edu (nynější Tokio). Měkkým šuměním deště zaznívalo vrkání holubů. Květy se chvěly v jarním vánku. Ke konci třetího měsíce (pozn.: lunárního kalendáře) bylo často slyšet také zvuk, který vydávají žáby při dopadu na vodu. Naplněn hlubokým pohnutím vytvořil první dva verše žába vskočila a zvuk vody. Jeho žák Kikaku se osmělil a nabídl zahajující verš horské růže, ale Bašó se rozhodl pro staré jezírko.
古池や (furuike ya)
蛙飛び込む (kawazu tobikomu)
水の音 (mizu no oto)

V překladu A. Bresky (1937):
Pradávný rybník.
Jen skočí-li tam žába,
zažbluňkne voda.

Doslovný překlad M. Nováka (1951):
Starý rybník! Žabička vskočila zvuk vody.

Přebásněno M. Novákem a J. Vladislavem (1962):
TA STARÁ TŮŇKA!
Co chvíli
pod žabičkou
do ticha žbluňká!

Ve velmi volném překladu:
Prastarý rybník,
žába do něj skočí —
žbluňk!

Guest · Posted: Wed 17:53, 11 Apr 2007 Post subject:

[link widoczny dla zalogowanych] really cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] really really cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] really really really cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline cheap cheap really ticket ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap flight really really really ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airfare airline cheap cheap really ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline cheap really ticket ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap cheap flight really ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap really robot ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap cheap really ticket ticket | [link widoczny dla zalogowanych] really cheap international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap really ticket travel | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap fly really ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap discount airline travel ticket | [link widoczny dla zalogowanych] student discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] military discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket online | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket to europe | [link widoczny dla zalogowanych] discount business class airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket last minute | [link widoczny dla zalogowanych] air travel discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airfare cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket discount travel | [link widoczny dla zalogowanych] africa airline discount ticket travel | [link widoczny dla zalogowanych] american airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline cheap cheap discount discounte ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline cheap cheap discount discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap discount military ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap discount las ticket vegas | [link widoczny dla zalogowanych] cheap airline ticket to las vegas | [link widoczny dla zalogowanych] las vegas airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] las vegas airline ticket and hotel | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheapest las ticket vegas | [link widoczny dla zalogowanych] airline las las north ticket vegas vegas,north | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket to las vegas | [link widoczny dla zalogowanych] airline las ticket vegas vegas,las | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket to las vegas nevada | [link widoczny dla zalogowanych] last minute airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap last minute airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] last minute airline ticket deal | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket last minute | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap cheap last minute ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheapest last minute ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest fare airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap southwest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline reservation southwest southwest ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline southwest southwest ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline drink ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket reservation | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket confirmation | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline rapid reward ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline southwest ticket voucher | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket southwest airline | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket information | [link widoczny dla zalogowanych] airline coupon southwest ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket fare | [link widoczny dla zalogowanych] buy southwest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] free southwest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline plane ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket purchase | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket info | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] best price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] name your own price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] name your price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheapest airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] lowest price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] low price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] compare airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket at cheap prices | [link widoczny dla zalogowanych] eva airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket discount price | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline price ticket track | [link widoczny dla zalogowanych] half price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] philippine airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] international airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket price comparison | [link widoczny dla zalogowanych] ticket prices for the northwestern airline | [link widoczny dla zalogowanych] cheap airline ticket to florida | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket to florida | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket to florida | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket to orlando florida | [link widoczny dla zalogowanych] cheap airline ticket to orlando florida | [link widoczny dla zalogowanych] cheapest airline ticket florida | [link widoczny dla zalogowanych] airline best florida tampa ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket agency | [link widoczny dla zalogowanych] agency airline international ticket travel | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap really ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap discount ticket travel | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap international ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline southwest ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline last minute ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline international ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline discounted ticket | [link widoczny dla zalogowanych] agency airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline american price ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline delta ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap online ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap last minute ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline american ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap really really ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline best price ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline discount student ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap london ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] really cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap discount airline travel ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] last minute airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discounted airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket agency | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap airline ticket online | [link widoczny dla zalogowanych] cheap last minute airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] really really cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] best price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] student discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap airline ticket to london | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap discount airline travel ticket | [link widoczny dla zalogowanych] student discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] military discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket online | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket to europe | [link widoczny dla zalogowanych] discount business class airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket last minute | [link widoczny dla zalogowanych] air travel discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] discount airfare cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket discount travel | [link widoczny dla zalogowanych] africa airline discount ticket travel | [link widoczny dla zalogowanych] american airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline cheap cheap discount discounte ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline airline cheap cheap discount discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap discount military ticket | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap discount las ticket vegas | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline cheap ticket | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket reservation | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline delta discounted ticket | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket discount | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket reservation | [link widoczny dla zalogowanych] american airline center ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline american domestic reservation ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline arena ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline arena sports ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline cheap ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline e ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket information | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket office | [link widoczny dla zalogowanych] american west airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline refund ticket | [link widoczny dla zalogowanych] orbitz airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airfare airline orbitz ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline expedia orbitz ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline orbitz purchase ticket traveler | [link widoczny dla zalogowanych] united airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline flight ted ticket united | [link widoczny dla zalogowanych] airline flight robot ticket united | [link widoczny dla zalogowanych] cheap united airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] united airline ticket reservation | [link widoczny dla zalogowanych] united airline discount ticket | [link widoczny dla zalogowanych] united airline flight ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline broadway discount ticket united | [link widoczny dla zalogowanych] airline e ticket united | [link widoczny dla zalogowanych] united airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] united airline ticket office | [link widoczny dla zalogowanych] buy airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] buy airline ticket online | [link widoczny dla zalogowanych] best time to buy airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] buy cheap airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] buy airline ticket on line | [link widoczny dla zalogowanych] when to buy airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] when is the best time to buy airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] buy discount airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] best day to buy airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] best buy airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] buy southwest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] buy the cheapest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest fare airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] lowest international airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] last minute airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheap last minute airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] last minute airline ticket deal | [link widoczny dla zalogowanych] discount airline ticket last minute | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheap cheap last minute ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline cheapest last minute ticket | [link widoczny dla zalogowanych] american airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] best price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] name your own price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] name your price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] cheapest airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] lowest price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] low price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] compare airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket at cheap prices | [link widoczny dla zalogowanych] eva airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket discount price | [link widoczny dla zalogowanych] delta airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline price ticket track | [link widoczny dla zalogowanych] half price airline ticket | [link widoczny dla zalogowanych] philippine airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] international airline ticket price | [link widoczny dla zalogowanych] southwest airline ticket prices | [link widoczny dla zalogowanych] airline ticket price comparison | [link widoczny dla zalogowanych] ticket prices for the northwestern airline |